0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Çocuklarımızın sağlıklı ve başarılı bir eğitim yılı geçirmeleri için okulların başlamasına az bir vaktin kaldığı bu günlerde aileler de gerilimli günler yaşıyor. Ebeveynler; okul ve servis kayıtları, çanta ve kırtasiye eksikleri üzere telaşlar ile koşturup duruyor. Tüm bunların yanı sıra okullar başlamadan oluşabilecek sıhhat meselelerinin erken teşhis edilebilmesi ve gerekli tedbirlerin alınması da büyük önem taşıyor. Memorial Bahçelievler Hastanesi Çocuk Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Hüseyin Cem Öcal, okul öncesi yapılacaklar hakkında ayrıntılı bilgi verdi.

Sağlıklı bir eğitim yılı için “Beslenme” olmazsa olmaz   

Okul çağı çocuklarında kâfi ve istikrarlı beslenme hem çocukların büyüme ve gelişmesinde hem bağışıklığın güçlü olmasında hem de okul muvaffakiyetinde çok değerli yer tutmaktadır. Çocukların protein, karbonhidrat, sağlıklı yağlar, lif, vitaminler ve mineraller içeren istikrarlı öğünleri güne yaymaları değer taşımaktadır. Kâfi sıvı alımı da bilhassa bunaltıcı sıcakların olduğu yaz mevsiminde kritik derecede değere sahiptir. Tıpkı vakitte çocukluk ve ergenlik periyodunda fazlaca tüketilen fast food ve çöp besinler dediğimiz abur cuburlardan katiyen uzak durulmalıdır. Bu biçim ziyanlı yiyecekler bağırsak florasını bozarak hem bağışıklığı düşürür hem de alerjiye yer hazırlarlar.

Kahvaltı ile güne başlayan çocukların okul muvaffakiyetinin ve odaklanmalarının kahvaltı etmeyenlere nazaran daha yüksek olduğu yapılan çalışmalarda gösterilmiştir. Bilhassa proteinden varlıklı yumurta ve peynir, Omega 3 yağ asidi bakımından güçlü ceviz, ayrıyeten zeytin, tam buğday ekmeği ve mevsim sebze-meyveleri içeren bir kahvaltı çocuklar için ülküdür. Mor renkli meyveler de yüksek antioksidan özelliği taşımaktadır.(Örneğin yaban mersini, mor erik, mor üzüm, incir vb.) O nedenle beslenme çantalarına börek ve poğaça üzere karbonhidrattan güçlü besinler koymak yerine kuruyemiş, mevsim zerzevat ve meyveleri üzere sağlıklı yiyeceklerin koyulması çocukların dersler sırasında odaklanmalarına katkı sağlayabilecektir.   Mevsiminde tüketilecek meyve seçeneklerinden biri olarak narı örnek vermek gerekirse; içinde bulunan ellagik asit nedeniyle bağışıklıkta değerli rol oynar. Beraberinde hem saklanması hem de çocukların tüketmesi için de hayli ülküdür.

Kaliteli uyku okul muvaffakiyetini bile etkileyebiliyor

Uyku; güçlü bağışıklık sistemi, beyin işlevlerinin tesirli bir biçimde gelişmesi ve bedenin büyümesi için çocuklarda olmazsa olmaz bir gereksinimdir. Bilhassa yaz tatilinde çocukların uyku rutinleri ziyadesiyle değişiklik göstermekte ve tüm tertipleri değişmektedir. Dışarıda geçirilen vakitlerin artması, havanın geç kararması, arkadaşlar ile yapılacak aktiviteler derken çocukların yatış vakitleri geç saatleri bulabilmektedir. Özellikle ergenlik çağında olan gençlerin gerek toplumsal medya gerek bilgisayar oyunları nedeniyle birçok vakit geç vakitlere kadar uyanık kalıp, sonraki gün öğle saatlerine kadar uyumaları epeyce sık yapılan bir durumdur. Tatilin bitmesine ve okulların başlamasına en az 15 gün kala uyku saatlerinin olması gereken aralığa çekilmesi büyük ehemmiyet taşımaktadır. Okula başlayacak çocukların ve gençlerin en az yatmadan 1 saat evvel elektronik aletlerden uzaklaşılması gerekmektedir. Sağlıklı bir uyku için büyük kıymete sahip olan melatonin hormonunun salgılanması ortalama 21.00-22.00 saatleri ortasında başlamakta ve gece saat 02.00 civarında doruğa ulaşmaktadır. Bu nedenle belirtilen saatlerde uykuya geçilmesi ve uyku sırasında odanın ışıklarının kapalı olması da melatonin hormonunun azamî düzeylerde salgılanmasında kritik değere sahiptir. Çocukluk çağında sık görülen geniz eti ve burun tıkanıklığına yol açan alerjik durumlar da uyku kalitesini bozmakta ve kâfi uyku alımına mahzur oluşturmaktadır. Geniz eti olan çocuklar, gece kaliteli bir uyku uyuyamadığı için okulda konsantrasyonları düşebilmekte ve dersleri algılamakta zahmet çekebilmektedir.   Bilhassa horlayan ve ağzı açık uyuyan çocukların bir doktor tarafından muayene edilmesi ve geniz eti tanısı konulmuş ise tedavi edilmesi, uyku kalitesinin yanı sıra okul başarısı açısından da büyük kıymet taşımaktadır. 

Sporun okul başarısına bile tesiri büyük

Ulu lider Mustafa Kemal Atatürk “Sağlam baş sağlam bedende bulunur.”  diyerek sporun kıymetini belirttiğinden yaklaşık 1 asır sonra bile biliyoruz ki; yalnızca güçlü bir bağışıklık için değil ruh ve zihin sıhhati için de spor hayli değerli bir yere sahip. Sporu mümkün olduğunca çocuklarımızın hayatına dahil etmemiz gerekmektedir. Günümüzde en değerli sorunlardan biri teknoloji bağımlılığı; fizikî aktivitenin azalmasına ve buna bağlı olarak çocuklarda obezite, diyabet, dikkat eksikliği üzere rahatsızlıkların artmasına yol açmaktadır. Uzun müddet ekrana maruz kalan çocukların yalnızca bedensel sıhhatlerinin değil toplumsal bağlarının de zayıfladığı bilinen gerçeklerdendir. Çocuklarımızı ve gençlerimizi günümüz kaidelerinin olumsuz tesirlerinden spor ile koruyabiliriz. Yapılan araştırmalara nazaran çocukluk periyodunda yapılan sporun, fizikî, bilişsel ve ruhsal gelişime büyük katkıları olduğu görülmüştür. Küçük yaşlardan itibaren spor kısımlarından rastgele birine yönelen çocukların kas ve iskelet sistemi gelişimlerinin daha uygun olduğu ve daha zinde bir bedene sahip oldukları aşikardır.

Sağlık denetimleri ihmal edilmemeli

Özellikle okulların açılacağı bugünlerde çocukların gelişimlerinin takip edilmesi, fizikî ve bilişsel taraftan kıymetlendirilmesi ve eksiklikler varsa saptanıp desteklenmesi okul başarısı için hayli kritik bir kıymete sahiptir. Çocuğumuzun okul başarında kıymetli rolü olan anemi (kansızlık) tespiti ve tedavisi hayli değerlidir. Çocuklarda kansızlık; halsizlik, çabuk yorulma, solukluk ve daha birçok bulgu ile kendini gösterebilmektedir. Tanısı epey kolay konulabilen kansızlığın tedavi edilmesi çocukta gözle görülür tesirler yaratabilmektedir. Tekrar tiroid hormonları tüm beden işlevlerinde rol oynar, tabi ki zihinsel performans için de tiroid hormonlarının olağan düzeylerde olması gerekmektedir. Çocuklardaki sistemik hastalıkların saptanması için muayene ve gerekli durumlarda tetkiklerin yapılması erken teşhis için büyük kıymet taşımaktadır. Kandaki B12 vitamini düzeylerinin optimal hudutlarda tutulması da sağlıklı beyin gelişimi ve nörolojik işlevlerin etkin kalabilmesi için çok kıymetlidir. D vitamini seviyelerinin denetimi ve eksikliğinde tedavisi de hem bağışıklık hem kemik sıhhati açısından hayli kritiktir. Çinko da tekrar immün sistem sıhhatinde kıymetli rol oynamaktadır. Bilhassa lise ve üniversitesi imtihanlarına hazırlanmakta olan çocuklarda, fosfotidil serin ve sitikolin üzere beyin hücre zarları yapısına dayanak verecek destekler doktor önerisi ile başlanabilir. Balık üzere varlıklı omega 3 kaynağı tüketimi kâfi olmayan çocuklara hem zihinsel işlevleri güzelleştirmede hem genel beden sıhhati için çok değerli olan omega 3 destekleri de verilebilir.

Sık hastalanmamın önlenmesinde, çocuklara tuvalet paklığı ve el hijyenini öğretmek gerekmektedir. Aşıların takibi ve eksik aşılarının tamamlanması da aktif bir bağışıklığın elde edilmesinde değerli bir yeri vardır. Son olarak çocukların okul başarısına büyük katkı sağlayacak olan görme ve işitme işlevleri değerlendirilmeli ve ağız ve diş denetimleri de aksatılmamalıdır.  

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı