Travmalara bağlı diş yaralanmaları, bebeklikten genç erişkinliğe kadar sıklıkla karşılaştığımız bir acil durum olmakla birlikte, tüm yaralanma çeşitlerinin de %5’ini oluşturmaktadır. “Okul çağındaki çocukların %25’inde dental travma hikayesi olduğu ve travmatik diş yaralanmalarının dünyada en yaygın görülen hastalıklar ortasında 5. sırada yer aldığı biliniyor” açıklamasında bulunan Çocuk Diş Hekimliği Uzmanı Dt. Nurgül Demir “Bu sayısal pahalar de bize gösteriyor ki travma kaynaklı diş kayıplarını önlemek için, rastgele bir diş yaralanması durumunda ne yapmamız gerektiğini bilmek gerekiyor” dedi.
Diş tabibi koltuğuna sonlu seviyede tolerans gösterebilen çocuk hastalarda, üzerine bir de düşme, çarpma üzere kazalar yaşandığı vakit, ziyan görmüş diş yahut dişlere anında müdahale etmek çok kolay olmayabiliyor; lakin travmaya maruz kalan dişlerin ağızda tutulmaya devam edilebilmesi ve tedavi muvaffakiyetinin arttırılabilmesi için mümkün olan en kısa müddette müdahale etmek büyük değer taşıyor. Bu hem çocuk hem ebeveynler açısından yönetilmesi sıkıntı bir durum olsa da; süt dişlenme periyodunda, altta gelişmeye devam eden daimi diş tomurcuklarının ziyan görmüş olabileceğini göz önünde bulundurmak gerekiyor. “Karma yahut daimi dişlenme periyodunda ise, kalıcı diş kaybı riskinin artabileceği düşünülerek, travma meydana geldikten sonra, en kısa mühlet içinde, çocuk diş tabibine başvurulması gerekmektedir” açıklamasında bulunan Çocuk Diş Hekimliği Uzmanı Dt. Nurgül Demir kelamlarına şöyle devam etti: “Gömülü kalma, pozisyon ve sürme bozuklukları ağız bölgesine gelen kuvvetle, süt dişlenmeye ve çene kemiklerine iletilen önemli travmaların sonuçlarına bağlı olarak daimi dişlerde görülebilecek problemlerden bazılarıdır. Süratli ve yanlışsız müdahale, travmaya bağlı olarak oluşabilecek diş kaybı riskini ve öteki sert, yumuşak doku hasarlarını azaltacağı üzere, diş tabibinin uygulayacağı tedavinin muvaffakiyet talihini da yükseltir.”
Kırılan diş su yahut sütte koruma edilmeli
Ağız bölgesine gelen travmalarda ebeveynlerin bilmesi gereken en kıymetli şeyin, dişin büsbütün yerinden çıkması yahut diş sert dokularında kırık oluşması olduğunun altını çizen Çocuk Diş Hekimliği Uzmanı Dt. Nurgül Demir “Dış ortamda kalan dişin yahut kırık diş modülünün, su yahut sütte koruma edilerek, en kısa müddette diş doktoruna götürülmesi durumunda; yerinden çıkan dişin eski pozisyonuna yerleştirilebileceği, kırık diş modülünün ise yapıştırılabileceğinin unutulmaması gerekiyor. Travma anı ile diş tabibine gidilen vakit ortasında harcanan müddet ne kadar kısa olursa, uygulanacak olan tedavinin muvaffakiyet oranı o kadar yükselir” dedi.
‘ToothSOS’ ile gelen birinci yardım
Uluslararası Dental Travmatoloji Derneği (IADT)’nin ağız bölgesine gelen travmaların oluşturabileceği hasarı aza indirmek için geliştirdiği uygulamanın da ehemmiyetine dikkat çeken Çocuk Diş Hekimliği Uzmanı Dt. Nurgül Demir” IADT, çocuk yahut genç yetişkin hastaların travmaya birinci maruz kaldıkları anda yapabilecekleri acil müdahalelerde yönlendirici olması hedefiyle, rastgele bir ticari tasa güdülmeksizin, bir telefon uygulaması geliştirmiştir. ‘ToothSOS’ isimli bu uygulamada, hastalar ve doktorlar için başka farklı bilgilendirme linkleri yer almaktadır. IADT yönergeleri doğrultusunda uygulama nizamlı olarak güncellenmektedir. Uygulamaya giriş yapıldığında kullanıcıların karşısına ‘Dişim Yaralandı’ ve ‘Diş Yaralanmaları Nasıl Önlenebilir’ seçenekleri çıkıyor. ‘Dişim Yaralandı’ linkine giriş yapıldığında, ebeveynleri, travma kaynaklı oluşabilecek hasarları fotoğraflarla açıklayan bir ekran karşılıyor. Mevcut travma imgesine misal olduğu düşünülen travma linkine giriş yapıldığında ise, çocuk diş doktoruna gidene kadar geçecek olan süreçte yapılması gereken acil müdahaleler için bilgilendirmeler yer alıyor. ‘Diş Yaralanmaları Nasıl Önlenebilir?’ linkinde ise travma riski yüksek olan çocuk ve genç yetişkin hastalar için gerekli olan bilgilendirmeler ve alınabilecek tedbirler yer alıyor. Faal spor hayatı olan bireyler, dişleri olağana nazaran daha önde konumlanan hastalarımız yahut ağzına kalem, oyuncak alma üzere alışkanlıkları olan çocuklarda diş travması riski daha fazladır” sözlerini kullandı. Çocuk Diş Hekimliği Uzmanı Dt. Nurgül Demir travma anında yapılması gereken öbür mevzu başlıklarını ise şu formda sıraladı:
- ‘ToothSOS’ isimli uygulamanın erişimi hem ios hem de android işletim sistemlerinde fiyatsızdır. Ağız ve diş bölgesine alınan travmalarda oluşan yaralanma tiplerine nazaran çocuk diş tabibine gidene kadar geçecek olan süreçte yapılması gereken acil müdahaleler için bilgilendirmeler yer alır.
- Dişin büsbütün yerinden çıkması yahut diş sert dokularında kırık oluşması halinde; dış ortamda kalan dişin yahut kırık diş kesimi, diş doktoruna gidene kadar geçen süreçte, su yahut sütte koruma edilmelidir.
- Yerinden çıkan dişin eski pozisyonuna yerleştirilebileceği, kırık diş kesiminin ise yapıştırılabileceği göz önünde bulundurularak; ulaşılabilen diş modülleri eksiksiz olarak diş tabibine iletilmelidir.
- Travma anı ile diş doktoruna gidilen süreç ortasında harcanan vakit ne kadar kısa olursa, uygulanacak olan tedavinin muvaffakiyet oranı o kadar yükselir, travmaya bağlı oluşabilecek kalıcı hasarların oranı ise düşer.
- Aktif spor hayatı olan bireyler, dişleri olağana nazaran daha önde konumlanan hastalarımız yahut ağzına kalem, oyuncak alma üzere alışkanlıkları olan çocuklarda diş travması riski daha fazladır.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
News
