Kiziroğlu Mustafa Bey kimdir? Türk halk müziğinin sevilen türkülerinden biri olan “Kiziroğlu Mustafa Bey” türküsü, dinleyenlerin kafasında birçok soru işareti uyandırır. Bu türkü, Kiziroğlu Mustafa Bey’in kim olduğu ve Köroğlu ile olan ilişkisi hakkında merak uyandırır. Söylentilere göre, bu türküyle ilgili farklı hikayeler dolaşsa da en dikkat çekici olanı şudur: Kiziroğlu Mustafa Bey kimdir? Kaç yaşında ve nerelidir? Detaylar ve gerçekler haberimizde.
KİZİROĞLU MUSTAFA BEY KİMDİR?
Kiziroğlu Mustafa Bey, Kars’ın Susuz kazasına bağlı bir köy olan Kızır’da yaşamış bir efsanevi kişilik olarak bilinir. Kızır köyü, Kısır Dağları’nın geniş eteklerine kurulmuş olup, soğuk pınarlarla çevrilidir. Köy, düz toprak damlı evlerden oluşurken, hakim bir noktada ise bir kale kalıntısı bulunur ki köylüler buna Kiziroğlu’nun kalesi derler. Kiziroğlu Mustafa Bey, bu köyde yaşamış ve zamanla efsaneleşmiştir.
Söylentiye göre, Kızır köyünde dönemine göre 20-25 ev bulunmaktadır. Dağlık ve ormanlık bir bölge olduğu için insanları oldukça sert karakterliymiş. O dönemlerde köyün başında bulunan kişiye “Kizir” denirmiş, ki bu kelime Muhtar anlamına gelir. Kizir’in ünü tüm Anadolu’ya yayılmış ve kötüler ondan korkar olmuş. Kizir’in bir oğlu olmuş ve henüz küçük yaşta iken iyi at binip kılıç kuşanır hale gelmiş. İşte bu çocuk, Kiziroğlu Mustafa Bey’dir. Mustafa’nın çocukluğu, Kısır Dağı’nda at binip avlanmakla geçmiştir. Babası gibi büyüdüğünde ise namlı bir yiğit olmuş ve haksızlık ve adaletsizliklerle mücadeleye başlamış.
Aynı dönemde doğuya gelen Köroğlu, Kısır Dağları’nda Ferro deresine yerleşmiş ve doğudaki haksızlıkları ortadan kaldırmak amacıyla mücadele etmektedir. Bir gün Köroğlu, Kizir Köyü’nü görür ve burada adaletsizliklerin de kendisine ait olduğunu söyler. Bunun üzerine Köroğlu, köyde bir kale kurar. Kizıroğlu bir süre işleri nedeniyle köyden ayrı kalmış ve döndüğünde Köroğlu’nun kalesini görür. Bu duruma sinirlenen Kizıroğlu, Köroğlu’nun yanına gider ve kendisine sert bir şekilde çıkışır. Her ikisi de birbirlerini kötü insan olarak nitelerlermiş.
O dönemde adalet anlayışına göre, iki yiğit arasında dövüş yapılır ve galip gelen diğerini öldürerek savaşı kazanırmış. Köroğlu ve Kizıroğlu günlerce at üzerinde dövüşmüş, ancak birbirlerine üstünlük sağlayamamışlardır. Kılıç kavgasında ve güreşte de sonuca ulaşamamışlardır. Mustafa Bey’in atı Ala Paça ile Köroğlu’nun atı Kırat arasında güreşmekte iken, Mustafa Bey geriye dönüp baktığında görmüş ki atı Ala Paça, Köroğlu’nun atını alt etmiştir. Bunun üzerine Mustafa Bey, Köroğlu’nu yere vurmuş. Tam kamasını çekecekken Köroğlu, biraz mühlet verilmesini ve yiğitlerini görmek, karısıyla helalleşmek istediğini söylemiş. Buna saygı gösteren Mustafa Bey, Köroğlu’na zaman tanımış.
Köroğlu, eve gidip olanları karısına sazıyla ve sözüyle anlatmaya başlamış.
KİZİROĞLU MUSTAFA BEY TÜRKÜSÜ ŞARKI SÖZLERİ
Kiziroğlu Mustafa Bey isimli türküde şu şarkı sözleri yer almaktadır:
Bir hışmınan geldi geçti, peh peh peh peh, Kiziroğlu Mustafa Bey, hey hey hey, Bu dağları deldi geçti.
Ağam kim, paşam kim, hanım kim, Nigar kim, kim kim kim kim, Kiziroğlu Mustafa Bey, Bir beyin oğlu, Zorbey’in oğlu.
Hay edende haya teper, peh peh peh peh, Huy edende huya teper, hey hey hey, Köroğlu’nu suya (çaya) teper.
Ağam kim, paşam kim, hanım kim, Nigar kim, kim kim kim kim, Kiziroğlu Mustafa Bey, Bir beyin oğlu, Zorbey’in oğlu.
Bir atı var ala paça, peh peh peh peh, Mecel vermez kırat kaça, hey hey hey, Az kaldı ortamdan biçe.
Ağam kim, paşam kim, hanım kim, Nigar kim, kim kim kim kim, Kiziroğlu Mustafa Bey, Bir beyin oğlu, Zorbey’in oğlu…
Bu türküde Kiziroğlu Mustafa Bey’in kahramanlığı ve cesareti anlatılmaktadır. Şarkıda, Kiziroğlu’nun dağları delerek geçtiği, Köroğlu’nu suya teptiği ve güçlü atıyla kendisini meydanlarda gösterdiği vurgulanmaktadır. Ayrıca, Kiziroğlu’nun bir beyin oğlu olduğu ve babası Zorbey’in oğlu olduğu belirtilmektedir.
News
